خواص خاکشیر و‌کاربرد های آن

آخرین بروز رسانی 25 فروردین 1399 توسط تیم تحریریه گیاهینه

همه چیز درباره خاکشیر

خاکشیر جزو گیاهان یک تا دوساله است. به این گیاه «خاکشی» می‌گویند. تخم گیاه خاکشیر کوچک اما کمی دراز است و می‌توان آن را در دو رنگ قرمز و قهوه‌ای دید. دانه قرمز این گیاه کمی تلخ است.گیاه خاکشیر در زمین‌های بایر و کنار جاده‌ها رشد می‌کند. در واقع محیط رشد این گیاه دشت‌ها و کوهستان‌ها است. نام انگلیسی آن در ابتدا ”  fluxweed ” بوده است. زیرا این گیاه می‌تواند باعث درمان شکستگی دست و پا شود و از آن برای جوش دادن استخوان‌ استفاده می‌کردند.

خواص خاکشیر

• مو

خاکشیر خاصیت ضد التهابی و ضد باکتری دارد. می‌توانید دو تا سه لیوان از آن را روزانه مصرف کنید تا موهای شما شوره نزند.

• پوست

خاکشیر باعث از بین رفتن آکنه و جوش می‌شود. برای پاکسازی پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. خاکشیر می‌تواند پوست شما را روشن‌تر کند و لکه‌های پوستی را از بین ببرد.

• برای خانم‌ها

اگر در دوران بارداری یا یائسگی هستید می‌توانید از خواص آن بهره مند شوید. بهتر است که در ماه‌های اولیه بارداری از این گیاه استفاده نکنید؛ زیرا خاکشیر ملین است و باعث شل شدن دهانه رحم می‌شود. اما در نزدیکی زایمان، مصرف خاکشیر باعث تسهیل روند زایمان می‌شود.

• برای مردان

مصرف آن قوای جنسی مردان را تقویت می‌کند.

• برای نوزادان و کودکان

اگر کودک شما دچار یبوست می‌شود، به او خاکشیر بدهید. این گیاه به دلیل خاصیت ملین بودن،‌ به درمان یبوست کمک زیادی می‌کند. این گیاه به دلیل خاصیت ضد باکتری‌ای که دارد، اسهال را درمان کند. از این گیاه می‌توان برای درمان تب و خارش پوست کوکان استفاده کرد. بهتر است به نوزادان زیر 2 سال دانه این گیاه را ندهید.

• برای لاغر شدن

یک قاشق غداخوری از آن را بشورید و درون آب ولرم حل کنید و با شکر بخورید. بهتر است که این شربت را هر روز صبح، ناشتا مصرف کنید تا خواص آن را برای لاغری ببینید.

• برای چاق شدن

آن را با شیر مخلوط کنید. این مخلوط می‌تواند به شما کمک کند تا وزنتان را افزایش دهید.

• برای درمان سنگ کلیه

مصرف آن به همراه ترنجبین  برای درمان سنگ کلیه توصیه می‌شود. مصرف زیاد آن میزان ادرار فرد را افزایش می‌دهد.

• می‌تواند بیماری‌های گوش را درمان کند

کشورهای تولید کننده خاکشیر

این گیاه جز گیاهان بومی آمریکای شمالی محسوب می‌شود. در حدود 9 گونه و 17 زیرگونه از این گیاه، بومی آمریکای شمالی است. محل رویش آن ها در نزدیکی جنوب غربی آمریکا است. در قرن 17 میلادی این گیاه در ساختما ن‌های مخروبه کشور انگلیس رشد می‌کرد. در سال 1840 این گیاه در نزدیکی مونتریال کانادا پیدا شد و به عنوان گیاه بومی این کشور شناخته شده است. اما در واقع با مهاجرت مردم از کشورهای اروپایی وارد کانادا شد.

این محصول در کشورهای زیر رشد می‌کند:

• آمریکا
• کانادا
• بخش‌هایی از قاره اروپا
• ایران
• روسیه
• ترکیه
• آفریقای جنوبی
• آفریقای شمالی
• چین
• ژاپن
• آرژانتین
• نیوزیلند

این گیاه در اروپا در مناطقی که باز و گرم هستند (مانند دشت‌ها) و خاک غنی دارند رشد می‌کند. این گیاه در آمریکا از کوبک تا واشنگتن و از جنوب تا نیویورک و کالیفرنیا رشد می‌کند.

چگونه خاکشیر را مصرف کنیم؟

دانه‌های این گیاه را درون آب سرد بریزید تا به خوبی خیس بخورد. سپس آن را بنوشید. می‌توانید آن را 10 دقیقه در آب جوش بجوشانید و بعد از آن که خنک شد میل کنید.

اگر می‌خواهید از خواص درمانی آن استفاده کنید، آن را به خوبی بکوبید و به شکل مرهم روی زخم و جراحت خود قرار دهید.

کشورهای مصرف‌کننده خاکشیر

بر طبق آماری که مسئولین وزارت کشاورزی داده‌اند؛ کشورهای زیر جزو بازارهای هدفی محسوب می‌شوند که گیاهان دارویی ایران از جمله خاکشیر به آن‌ها صادر می شود:

• ژاپن
• آلمان
• امارات
• کشورهای حوزه خلیج فارس
• عراق

موارد مصرف و کاربرد خاکشیر

از آن ضمادی درست می‌کنند که برای دندان درد مناسب است. از شربت این محصول برای درمان سرفه مزمن، رفع خش صدا و گلو درد استفاده می‌شود. از جوشانده گیاه آن برای درمان آسم استفاده می‌شود. از دانه‌های خاکشیر روغن نیمه خشک تهیه می‌کنند. خانواده گیاه خاکشیر به عنوان غلات در زمینه‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• تهیه سالاد
• به عنوان سبزیجات
• از دانه آن روغن می‌گیرند.
• به عنوان غذای حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• به عنوان ادویه
• بعضی از آن‌ها به عنوان گیاه تزئینی باغ‌ها استفاده می‌شوند.

بومیان آمریکایی از این گیاه برای ساخت نوعی آرد استفاده می‌کردند.

در کدام شهرهای ایران خاکشیر تولید می‌شود؟

خاکشیر گیاهی کم آب است. به این معنی که برای رشد کردن به آب کمی نیاز دارد. دوران رشد آن کوتاه است و معمولا در مزرعه محصولات دیگر کشت می‌شود. این گیاه در شهرهای زیر کشت می‌شود:

• همدان
• شیراز
• اصفهان
• نیشابور
• مشهد

بهترین نوع خاکشیر در شهر همدان کشت می‌شود. رنگ روشن و طلایی دارد و طعم بهتری نسبت به دیگر محصولات دارد. محصولی که در شهرهای نیشابور و مشهد کشت می‌شود، تیره‌تر است.

دانه‌های این محصول، بعد از برداشت ناخالصی زیادی دارد. لابه لای آن‌ها مقدار زیادی پوشال، چوب و مواد زائد است. این محصول حداقل باید دو مرتبه پاکسازی شود تا ناخالصی‌های آن جدا شود. به این عمل بوچار کردن می‌گویند. دستگاه مورد استفاده برای این کار بوجار عادی یا لیزری است. محصول نهایی کاملا خالص است و هیچ گونه چوب، برگ یا پوسته‌ای در آن وجود ندارد.

صادرات خاکشیر

همان طور که اشاره شد،‌کشورهای مختلفی به دنبال خرید این محصول از ایران هستند. صادرات خاکشیر می‌تواند باعث رشد اقتصاد کشور شود. بعد از گیاهان دارویی نظیر زعفران، زیره، گل محمدی،‌ گشنیز و شیرین بیان، آمار بیشترین میزان صادرات گیاهان دارویی در کشور را دارد. در سال‌های اخیر مراکز تولید گیاهان دارویی در کشور رشد چشم‌گیری داشته است. این گیاه هم مصرف خوراکی دارد و هم مصرف درمانی، از این رو میزان تولید آن در کشور بالا است.

این دانه به صورت بسته‌بندی شده و طبق استاندارهای خاصی به کشورهای دیگر مانند عراق صادر می‌شود.

قیمت خاکشیر صادراتی

قیمت آن به معیارهای مختلفی بستگی دارد. از جمله:

• حجم سفارش
• شرایط بازار
• قیمت جهانی آن

آیا خاکشیر در دنیا شناخته شده است یا فقط در ایران

همان طور که در بخش‌های قبلی مقاله اشاره کردیم، این گیاه از گذشته در کشور‌های مختلفی پیدا و کشف شده است. انسان های کشورهای مختلف از این گیاه برای مصارف خوراکی و درمانی استفاده می‌کردند.

منبع:

http://wssa.net/wp-content/themes/WSSA/WorldOfWeeds/flixweed.html

http://www.naturalmedicinalherbs.net/herbs/d/descurainia-sophia=flixweed.php

https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Descurainia+sophia