قدرت تولید و فروش زعفران خراسان ایران

آخرین بروز رسانی 27 مرداد 1399 توسط تیم تحریریه گیاهینه

قدرت تولید و فروش زعفران خراسان ایران

استان خراسان رضوی و منطقه گناباد قسمتی از فلات ایران هستند که آب و هوای خشک و نیمه خشک دارد. با این شرایط آب و هوایی زندگی مردم و بافت گیاهی منطقه نیز دچار تاثیر منفی شده‌اند اما استفاده صحیح و مدیریت شده منابع آب، فرصت‌های کشاورزی بسیار عالی را به وجود آورده است. فروش زعفران نقش مهم و اساسی در این مناطق ایران دارد و از طریق فروش و تجارت این محصول فرصت‌های شغلی بسیار زیادی به وجود آمده است.

ارزش تجارت زعفران خراسان

کشت و تولید محصول با ارزش زعفران در مناطق خراسان از لحاظ مهاجرت مردم نیز اهمیت زیادی دارد و هزینه‌های زندگی بسیاری از افراد از طریق فروش زعفران تامین می‌شود. کشت زعفران در مناطق گناباد به وسیله آبیاری قنات انجام می‌شود و این روش آبیاری بازدهی مناسب و اتلاف منابع پایینی دارد. قدمت کشت قناتی زعفران سابقه زیادی دارد و برای رساندن به‌ موقع آب به محصول، روش قنات مناسب است.

آبیاری محصول در مناطق مختلف خراسان

محصول زعفران در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی به آب کمتری نیاز دارد اما آبیاری آن باید در زمان مناسب و مورد نیاز انجام شود تا بازدهی کشت و برداشت محصول بالا رود. براساس مدیریت منابع و کشت مناسب محصول، بیشتر زعفران تولیدی ایران در منطقه خراسان رضوی انجام می‌شود که در حدود ۹۵ درصد از آن است و این منطقه تجارت و فروش زعفران زیادی دارد. ۳ درصد از محصول در فارس تولید می‌شود و ۲ درصد باقی‌مانده نیز در دیگر مناطق کشور کشت و تولید می‌شود.

به دلیل ثبت جهانی قنات‌های باقدمت گناباد و ارزش توریستی این منطقه، گناباد به یکی از مهم‌ترین مکان‌های کشاورزی زعفران دنیا تبدیل شده است و محصول زعفران معروفیت ویژه‌ای به این منطقه داده است.

این معروفیت به دلیل زیبایی طبیعی منطقه و مزارع متعدد کشت زعفران است که هر ساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران است. فروش زعفران که در مناطق خراسان به طلای قرمز شهرت دارد، منبع در‌آمد بسیاری از کشاورزان است و تعداد زیادی از کشاورزان و خانوارها کشت این محصول را انجام می‌دهند.

تولید جهانی زعفران

ایران بزرگترین تولید کننده جهانی زعفران است و به دلیل رنگ بی‌نظیر، رایحه عالی و خواص شگفت انگیز زعفران است که تقاضای جهانی آن روز به روز در حال افزایش است. کشت این محصول در کشور ایران قدمت بسیار زیاد تاریخی دارد و تولید محصول ایران سهم بیش از ۹۰ درصدی در تولید کل جهانی دارد.

این آمار رسمی نشان دهنده نقش مهم و تعیین کننده ایران در بازار تجارت زعفران است. باید دقت داشت که در صورت نامساعد بودن شرایط برداشت محصول ایران و کمتر شدن میزان برداشت آن، فروش زعفران در سطح جهانی نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و ممکن است قیمت محصول تا حد زیادی افزایش پیدا کند.

زعفران یکی از محصولات کشاورزی است که در اندازه کم خرید و فروش می‌شود و ارزش این محصول به صورتی است که کشت و تولید آن می‌تواند سالانه تا ۷۰ هزار فرصت شغلی را نیز به وجود آورد.

صادرات زعفران ایران

در حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد از محصول تولیدی ایران در بازار فروش زعفران داخلی به دست مصرف کننده‌ها می‌رسد و باقی‌مانده آن به کشورهای مختلف صادر می‌شود. زعفران ایران به بیش از ۴۰ کشور دنیا ارسال می‌شود و برای درک بهتر میزان تولید ایران آمار سال ۲۰۱۶ بیان‌گر کشت زعفران در مساحتی بالغ بر ۱۰۵ هزار هکتار است.

تولید ایران در این سال ۳۳۶ تن بود که این مقدار ۹۰ درصد از تولید جهانی زعفران است. مقدار ۲۵۷.۶ تن از تولید کل ایران در مناطق خراسان رضوی تولید شده بود و با این مقدار تولید، کشور ایران مقام نخست تولید محصول و فروش زعفران در سطح جهانی را در دست دارد.

پس از ایران و در رتبه‌های بعدی کشورهای هند، یونان، افغانستان، مراکش، اسپانیا، ایتالیا، چین و آذربایجان قرار داشتند.

تولید این کشورها در سال ۲۰۱۶ به ترتیب ۲۲ تن، ۷.۲ تن، ۶ تن، ۲.۶ تن، ۲.۳ تن، ۱ تن، ۱ تن و ۰.۲۳ تن بود.

هند که در رتبه دوم تولید جهانی قرار دارد تولید خود را در مساحتی برابر با ۵۰۰۰ هکتار انجام داد.

محل‌های اصلی صادرات و فروش زعفران ایران شامل کشورهای زیادی هستند که می‌توان اصلی‌ترین آن‌ها را کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات، کویت، عربستان، قطر و … دانست. بازار تجارت بعدی را کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، سوئد، سوئیس، آلمان و دانمارک تشکیل می‌دهند و کشورهایی مانند کانادا، آرژانتین، تایوان، ژاپن، چین و هنگ کنگ نیز از جمله بازارهای مهم زعفران ایران هستند.

مساحت کشت زعفران ایران

در حدود ۸۲ هزار هکتار از زمین‌های کشت محصول در خراسان رضوی قرار دارد که ۷۲ درصد از زمین‌های کل تحت کشت زعفران را تشکیل می‌دهد. ۱۱۷ هزار خانوار در این منطقه در کشت و تولید زعفران مشغول به کار هستند و افزون بر آن افراد بسیار بیشتری در تجارت زعفران و خرید و فروش محصول کار می‌کنند.

براساس بررسی‌ها بیش از ۳۸ درصد کشاورزان زعفران ایران بیش از ۵۰ درصد هزینه‌های زندگی خود را از طریق فروش زعفران تامین می‌کنند. در سال‌های اخیر نیز به دلیل تقاضای بسیار زیاد محصول در کشورهای مختلف، کشاورزان بیشتری به کشت این محصول روی آورده‌اند و مساحت کشت زعفران تا چندین برابر خود رسیده است.

بازدهی کشت محصول زعفران

براساس آمار سال ۲۰۱۶ سازمان UNIDO، بازدهی کشت ایران ۳.۳ کیلوگرم در هکتار بود و کشور هند با مساحت کشت ۵۷۰۷ هکتاری بازدهی کشت ۳.۹ کیلوگرم در هکتاری داشت.

براساس این آمار مساحت کشت کشورهای یونان، افغانستان، مراکش، اسپانیا، ایتالیا، چین و آذربایجان نیز به ترتیب ۱۸۰۰ هکتار، ۲۸۱۱ هکتار، ۲۰۰ هکتار، ۱۶۵ هکتار، ۵۰۰ هکتار، ۵۰۰ هکتار و ۳۵ هکتار بوده است. علاوه بر آمار فروش زعفران ایران، مساحت کشت آن نیز از سایر کشورها بیشتر است.

بازدهی کشت هر کدام از این کشورها نیز به ترتیب ۴ کیلوگرم در هکتار، ۲.۱ کیلوگرم، ۳.۲ کیلوگرم، ۱۴ کیلوگرم ، ۲ کیلوگرم، ۲ کیلوگرم و ۶.۶ کیلوگرم بوده است.

براساس ارزش تجارت زعفران کشورهای مختلف سرمایه‌گذاری زیادی روی کشت بیشتر این محصول کرده‌اند که می‌توان افغانستان، یونان و ترکیه را نام برد.

اطلاع از قیمت زعفران و ادویه‌های مختلف از فروشگاه گیاهینه

فروشگاه تخصصی گیاهینه در بخش خرید و فروش زعفران ایران فعالیت دارد و محصول باکیفیت را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. شما می‌توانید با استفاده از روش‌های ارتباطی با این فروشگاه تماس گرفته و از آخرین قیمت‌ها اطلاع پیدا کنید.

منبع:

FAO : Khorasan Saffron Cultivation