آخرین بروز رسانی 12 تیر 1401 توسط تیم تحریریه گیاهینه
نام لاتین: Nigella Sativa
سیاهدانه با نام های دیگر تپه سیاه، نجلا و کلونجی نیز شناخته می شود. سیاه دانه از دسته گیاهان گلدار سالانه و از خانواده Ranunculaceae است که بومی جنوب و جنوب غربی آسیا می باشد.
این گیاه دارای میوه به شکل یک کپسول بزرگ و بادکننده است که از سه تا هفت فولیکول متحد تشکیل شده است که هر کدام دارای دانه های متعددی هستند که به عنوان ادویه استفاده می شوند. گاهی اوقات به عنوان جایگزین زیره سیاه هم استفاده می شود.
دانه های سیاه دانه به عنوان ادویه در غذاهای هند و خاورمیانه و همچنین در غذاهای لهستانی استفاده فراوانی می شود .دانه های سیاه دانه طعمی شبیه به ترکیبی از پیاز، فلفل سیاه و پونه دارند. طعم آن تلخ و عطر و بو زیادی دارد.
آنها را می توان به عنوان طعم دهنده با خواص فراوان در دستور العمل ها با میوه ها، سبزیجات، سالاد و مرغ استفاده کرد. در بعضی از فرهنگ ها، سیاه دانه برای عطر و طعم محصولات نانی استفاده می شود و به عنوان بخشی از فرآورده های ادویه پانچ (به معنی مخلوط از پنج ادویه) و تنها در بسیاری از دستور العمل های غذاهای بنگالی و بیشتر در نان استفاده می شود.
از سیاهدانه نیز در پنیرهای ارمنی استفاده می شود، یک پنیر رشته ای بافته شده به نام مجدو یا مجدولی در خاورمیانه است که طعم بی نظیری دارد.
از سیاه دانه در طب خاورمیانه به ویژه ایران استفاده های فراوانی می شود و از اهمیت زیادی در این طب سنتی برخوردار است.
ترکیبات شیمیایی
حاوی اسید لینولئیک
اسید اولئیک
اسید پالمیتیک
ترانس آنتول
ترکیبات آروماتیک شامل تیوگوینون ، دی هیدروتیموویونون ، پیکیمن ، کارواکرول ، α-thujene ، تیمول ، α-پینن ، β-پینن
روغن ۳۲٪ تا ۴۰٪ از کل ترکیب دانه های سیاه دانه
دانه ها همچنین شامل تیموویونون هستند .
درمان سل
درمان اسهال خونی
درمان یبوست
ضد سرطان
مفید برای زخم معده
نابود کننده سم و کمک به کبد
درمانی برای عطسه سرماخوردگی
درمان کننده زگیل دهان
تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
مفید برای سردرد میگرنی
مفید برای کم خونی
درمانی برای دیابت
مفید برای سینوزیت
شیرآور برای زنان شیرده
کاهنده فشار خون و…..
آلرژی به سیاه دانه باعث خارش و حساست ها پوستی می شود. برای افرادی که فشار خون پایین دارند مضر است،مضر برای جنین، تداخل دارویی با داروهای شیمیایی، مصرف بیش اندازه آن برای افرادی که طبع گرم دارند توصیه نمی شود.