خواص خولنجان و کاربردهای مختلف آن

کنجد یکی از مغذی‌ترین محصولات گیاهی است که در مناطق گرمسیری کشت می‌شود. این گیاه بومی‌ آفریقا بوده که از طریق تجار به کشور‌های هند و چین برده شده است. پس از آن کشت این محصول به نقاط دیگر گسترش پیدا کرد. به صورتی که امروزه این محصول در سراسر دنیا کشت می‌شود. کشور مصر یکی از قطب‌های اصلی کشت کنجد به شمار می‌رود. در این مقاله تولید کنجد در مصر بررسی شده است.

جایگاه محصول کنجد در اقتصاد کشور مصر

امروزه مصر به یکی از بزرگترین تولید کننده کنجد در جهان تولید شده است. بسیاری از کشاورزان مصری دانه‌های کنجد را محصولی بسیار اقتصادی می‌دانند. دانه‌های کنجد سرشار از پروتئین، کلسیم و فسفر است که ارزش غذایی بالایی به آن بخشیده است. به همین دلیل در سراسر دنیا و به ویژه در مصر برای تهیه انواع غذا‌ها و میان وعده‌ها از این گیاه استفاده می‌شود.

همچنین استفاده از این گیاه در صنایع آرایشی، عطر سازی و داروسازی باعث شده است تا تقاضا برای این محصول بیشتر شود و کشاورزان بیشتری به کشت این محصول روی بیاورند. به صورتی که کشاورزان در اکثر استان‌های مصر به کشت کنجد می‌پردازند و میزان تولید کنجد در مصر افزایش پیدا کرده است.

روند تغییر حجم تولید کنجد در مصر

کنجد محصولی است که هزینه کشت پایینی دارد و به محصولی با بازدهی بالا برای کشاورزان تبدیل شده است. با توجه به اقتصادی بودن کشت آن کشاورزان بیشتری به تولید کنجد در مصر روی آورده اند. به صورتی که کل سطح زیر کشت محصول کنجد از حدود 11264 هکتار در طول سال 1961 به حدود 36907 هکتار در سال 2010 افزایش داشته است.

چالش‌های پیش روی کشاورزان در کشت کنجد

هر چند که شرایط کشت کنجد آن را به محصولی اقتصادی برای کشاورزان تبدیل کرده است. با این وجود کشت این محصول چالش‌هایی را نیز با خود به همراه دارد. در ادامه به مشکلاتی که کشاورزان مصری جهت کشت این محصول دارند اشاره شده است.

کشت سنتی

از آن جایی که تولید کنجد در مصر بازدهی قابل توجهی دارد بسیاری از افراد با سطح دانش کم و به صورت سنتی به کشت کنجد می‌پردازند. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که با برنامه‌ریزی و استفاده از روش‌های تولید مدرن می‌توان بازدهی تولید کنجد را افزایش داد.

برخی از کشاورزان کنجد کار در مصر از طبقه کم درآمد جامعه هستند که توانایی دسترسی به تکنولوژی مدرن در کشت و برداشت کنجد را ندارند.

روش‌های سنتی کشت و برداشت مثل شخم زدن دستی موجب افزایش نیروی کار و هزینه‌ها می‌شود. در صورت جایگزینی روش‌های کشت مدرن کنجد با روش‌های سنتی می‌توان بازدهی تولید کنجد در مصر را افزایش داد.

کمبود آب آبیاری

هرچند که کنجد محصولی مقاوم به خشکی است، اما بازدهی کشت آن به میزان آب در دسترس کشاورزان بستگی دارد. در دوره کنونی کمبود آب آبیاری در بسیاری از کشور‌های جهان به معضلی برای کشاورزان تبدیل شده است. کشاورزانی که به تولید کنجد در مصر نیز می‌پردازند نیز از آسیب‌های خشک سالی در امان نیستند.

مصر کشوری مناسب برای کشت کنجد

کنجد از آن دسته گیا‌هانی است که نسبت به دمای سرد حساسیت نشان می‌دهد. این گیاه در دمایی بین 0 تا 15 درجه سانتی گراد بسیار آسیب پذیر است. بهترین دما برای رشد این گیاه بین 25 تا 27 درجه سانتی گراد است. از آنجایی که مصر آب و هوای گرمی‌ دارد رشد کنجد در این منطقه به خوبی صورت می‌گیرد.

کشت این گیاه به 90 تا 120 روز زمان نیاز دارد و بعد از گذشت این زمان گیاه کنجد بین 60 تا 120 سانتی متر رشد خواهد کرد. کشور مصر به دلیل برخوردار بودن از شرایط آب و هوای گرم بسیار مستعد کشت این محصول است.

روش کاشت کنجد در مصر

بذر کنجد با استفاده از روش‌های مختلف سنتی و صنعتی کاشته می‌شود. برخی از کشاورزان مصری به روش سنتی بذر کنجد را در خاک قرار می‌دهند و برخی دیگر از تراکتور جهت پخش دانه‌های کنجد در زمین کمک می‌گیرند. بهترین روش کاشت بذر کنجد استفاده از ماشین آلات مدرن و پیشرفته است.

روش کشت کنجد به روش سنتی

بهتر است که دانه‌های کنجد با فاصله 10 تا 20 سانتی متری در ردیف‌هایی که 40 تا 60 سانتی متر از یکدیگر فاصله دارند کاشته شوند. دانه‌های کنجد بسیار ریز هستند به همین دلیل کشت دقیق این بذر‌ها بسیار دشوار است. کشاورزان مصری برای حل این مشکل ایده ای کاربردی ارائه کرده اند.

کشاورزان جهت تولید کنجد در مصر معمولا دانه‌های کنجد را با مواد دیگری مانند ماسه ، خاکستر یا خاک مخلوط می‌کنند و ترکیب به دست آمده را در خاک پخش می‌کنند. نسبت استفاده شده از کنجد و سایر مواد در این ترکیب 1 به 3 است.

البته برخی از کارشناسان کشاورزی در مصرف به این تیجه رسیده اند که می‌توان هر یک کیلوگرم از بذر کنجد را با 5 کیلوگرم از موادی مانند ماسه، خاکستر یا خاک ترکیب کرد و جهت کشت در زمین پراکنده کرد. البته بازدهی این روش به مهارت کشاورز و کارگران بستگی دارد.

در کاشت بذر کنجد به روش دستی به ازای هر هکتار به 5 تا 7 کیلو گرم بذر خالص کنجد نیاز است. در صورتی که در روش کشت با کمک ماشین آلات بازدهی بیشتر است و می‌توان بین 7 تا 10 کیلو گرم از بذر را در هر هکتار برداشت کرد. البته اگر کارگران در روش سنتی در پخش یکنواخت دانه‌های کنجد مهارت داشته باشند می‌توان بازدهی این روش را نیز بیشتر کرد و بذر بیشتری را در زمین کاشت.

معمولا در کاشت دستی کنجد مشکلی که پیش می‌آید این است که در برخی از نقاط زمین تراکم بذر‌های کنجد زیاد می‌شود. در حالی که برخی از نقاط آن خالی از کنجد می‌ماند. این مشکل به ویژه در مزارعی که چندین محصول کاشته می‌شود پررنگ خواهد شد. به همین دلیل بسیاری از کشاورزان جهت تولید کنجد در مصر به روش‌های مدرن روی آورده اند.

کشت کنجد به روش صنعتی

امروزه کشاورزان مصری جهت افزایش بهره وری تولید کنجد در مصر از روش‌های مدرن و ماشین آلات صنعتی استفاده می‌کنند. در این روش دانه‌های کنجد با کمک تراکتور‌ها در زمین پراکنده می‌شوند. مزیت این روش توزیع یکنواخت و سریع بذر‌های کنجد در زمین است که بازدهی کشاورزان را زیاد می‌کند. به همین دلیل در سال‌های اخیر این روش در میان کشاورزان مصری بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

منابع

https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/403/1/012093/pdf