فرآوری و فروش وانیل پس از برداشت محصول

آخرین بروز رسانی 1 آبان 1399 توسط

وانیل یا به بیان بهتر Vanilla Planifolia یکی از ادویه‌های خاصی است که به صورت وسیع در صنایع غذایی، شربت سازی، داروسازی و داروهای سنتی کاربرد دارد و قیمت فروش وانیل در حد بالایی قرار دارد. دانه‌های وانیل بومی کشور مکزیک هستند و علاوه بر این، می‌توان منشاء آن را کشورهایی در آمریکای مرکزی مانند کاستاریکا و هندوراس دانست.

با این حال، امروزه کشت گیاه آن با توجه به ارزش تجارت وانیل در قسمت‌های مختلف جهان انجام می‌شود و می‌توان مهم‌ترین این مناطق را ماداگاسکار، اندونزی، چین و کومور دانست. فروش وانیل ارزش تجاری عالی در سطح جهانی دارد و از مناطقی که محصول را در حجم کمتری کشت می‌کنند، تونگا، رنیون، ترکیه و گوادلوپ هستند.

کشت وانیل در کشور مکزیک

در مکزیک بخش اصلی تحت کشت وانیل منطقه توتوناچاپان است که در قسمت شمالی استان وراکروز واقع شده است.

با این حال، کشت وانیل در مناطق دیگر آن نیز انجام می‌شود. با توجه به مناطق کشت محصول، خاک کشت و شرایط مختلف، محصول فرآوری شده نهایی وانیل ممکن است از ترکیب‌های متفاوتی تشکیل شده باشد.

مقدار رسیدن میوه وانیل و نحوه فرآوری آن دو اصل مهم است که می‌تواند روی ترکیبات مهم داخلی آن تاثیر داشته باشد. به طور معمول موادی که ارزش فروش وانیل و تجارت آن را بیشتر می‌کنند شامل مواد وانیلین، وانیلیک اسید، پی هیدروکسی‌بنزوئیک اسید، پی هیدروکسی‌بنزالدئید، پروتئین، شکر، فیبر، لیپید، آب و مواد معدنی هستند.

شرایط کشت، برداشت و فرآوری وانیل

به طور معمول، کشت وانیل نیازمند شرایط دمایی بین ۲۱ تا ۳۲ درجه سانتی گراد است و بارندگی سالانه آن ۱۵۰۰ میلی‌متر یا بیشتر است.

شرایط ایده‌آل رطوبت آن باید ۸۰ درصد و ارتفاع محل کشت باید بین ۰ تا ۶۰۰ متر بالای سطح دریا باشد. خاک تحت کشت باید به صورت مناسبی زهکشی شده باشد و از نظر مواد معدنی غنی باشد. علاوه بر این، PH خاک کشت باید بین ۶ تا ۷ باشد.

میوه سبز وانیل پس از این که به صورت رسیده درآمد از گیاه آن برداشت می‌شود اما حد رسیدن آن نباید به صورت زیاد باشد.

در حقیقت، برای حفظ ارزش ترکیبات داخلی و حفظ ارزش فروش وانیل، محصول آن باید درست در زمان مناسب برداشت شود تا در فرآیند فرآوری آن، عطر و مزه محصول نهایی از بین نرود.

تکه‌های کامل میوه وانیل که حاوی دانه وانیل است، پس از خشک کردن به رنگ تیره و سیاه در می‌آیند و عملیات خشک کردن آن مهم‌ترین قسمت فرآوری محصول است که طعم و مزه آن وابسته به خشک کردن مناسب آن است.

قیمت فروش وانیل با توجه به کیفیت مواد و ترکیبات آن مشخص می‌شود و برای همین، کشورهای تولید کننده توجه زیادی روی خشک کردن آن دارند.

در کشور مکزیک عملیات خشک کردن و شیرین کردن وانیل در معرض نور آفتاب انجام می‌شود و این در حالی است که محصول تولیدی ماداگاسکار به صورت دیگری فرآوری می‌شود.

در ماداگاسکار روشی وجود دارد که تکه‌های میوه وانیل برداشت شده را در تونل‌های هوای گرم قرار می‌دهند و این کار منجر به کیفیت بهتر محصول نهایی و بازدهی بیشتر می‌شود.

برای صادرات و فروش وانیل در سطح جهانی نیاز به کسب استانداردهایی در زمان تولید آن است. برای نمونه محصول نهایی باید درجه صادرات را به دست آورد و کیفیت آن بررسی شود. وانیل صادراتی کشورهای مختلف درجه ماده وانیلین استانداردی دارند که برای نمونه نوع Bourbon Vanilla مقدار ۲.۹ درصد وانیلین دارد.

این ماده در محصول مکزیک ۱.۸ درصد و در وانیل اندونزی ۲.۷ درصد است. به دلیل کیفیت عالی محصول اندونزی است که سهم تجارت جهانی آن در سال‌های اخیر رو به رشد رفته است.

تولید کننده‌های بزرگ وانیل

براساس آمار جهانی، ماداگاسکار بزرگترین تولید کننده وانیل است و با این که نوسان تولید آن در سال‌های اخیر روی قیمت فروش وانیل تاثیر زیادی داشته است اما در رده بندی جهانی تولید رتبه نخست را دارد.

در کشورهای کومور و ماداگاسکار قشر وسیعی از مردم در صنعت تولید و تجارت وانیل مشغول به کار هستند و قیمت وانیل نهایی به وسیله دولت تعیین می‌شود. در حقیقت، دولت این کشورها سود بسیار زیادی را از صادرات به دست می‌آورند و در نتیجه قیمت گذاری آن را در دست گرفته‌اند.

برای نمونه‌ای از این اقدام دولت، می‌توان افزایش قیمت صادرات وانیل در ماه‌های اخیر را بیان کرد. به دلیل تولید مناسب در دو سال اخیر در کشور ماداگاسکار، دولت این کشور برای جلوگیری از افت قیمت‌ها، قیمت صادرات وانیل را افزایش داد.

در کشور کومور نیز شرایط به همین شکل است و فروش وانیل و تجارت آن در دست دولت یا بخش تجاری خاصی است.

تولید کشور ماداگاسکار وابسته به شرایط محیطی و آب‌و‌هوایی آن است چرا که این کشور در معرض طوفان‌های موسمی قرار دارد.

مشکل بزرگی را نیز می‌توان در تولید و تجارت وانیل بااهمیت دانست. در کشورهای تولید کننده این محصول استخراج نفت و تاثیر آن روی شرایط محیطی نیز منجر به برداشت کمتر شده است.

این مشکل علاوه بر برداشت دانه وانیل، روی تولید محصولاتی مانند قهوه نیز اثر منفی گذاشته است.

در سال ۲۰۰۶، تولید ماداگاسکار ۵۹ درصد از سهم جهانی وانیل بود و مقدار آن ۶۲۰۰ تن برآورد شده است.

در رده بعدی اندونزی با ۲۳۹۹ تن و چین با ۱۰۰۰ تن قرار داشت.

در این سال مکزیک، ترکیه، تونگا، اوگاندا و کومور به ترتیب با ۳۰۶ تن، ۱۹۲ تن، ۱۴۴ تن، ۱۹۵ تن و ۶۵ تن در رده‌های بعدی قرار داشتند.

کشور اندونزی با تولید عالی محصول سهم تجارت و فروش وانیل عالی را دارد و تولید آن روی قیمت وانیل در سطح جهانی تاثیر زیادی دارد.

تولید اندونزی به صورتی است که در سال‌های اخیر با کمبود تولید کشورهایی مانند ماداگاسکار، محصول اندونزی جایگزین آن در بازار جهانی شده است.

صادرات وانیل کشورهای مختلف

در بازار تجارت، کشورهایی نیز وجود دارند که بدون دردسر سودآوری عالی از این محصول به دست می‌آورند. کشورهایی مانند ژاپن، آلمان، فرانسه، انگلستان و آمریکا محصول وارداتی وانیل خود را دوباره صادر می‌کنند و از این راه سود خوبی به دست می‌آورند.

ماداگاسکار صادر کننده اصلی وانیل است و کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و آمریکا صادرات و فروش وانیل زیادی دارند در صورتی که این سه کشور برای صادرات خود متکی به واردات وانیل هستند.

برای خرید عمده وانیل به صفحه این محصول در فروشگاه گیاهینه سر بزنید.

منبع:

FAO : Post Harvest Operations of Vanilla