خواص صمغ عربی برای تمامی افراد اثبات شده است و این محصول مادهای خوراکی است که از شاخه درخت آن به دست میآید. ماده اصلی محصول از درخت آن یعنی Acacia به دست میآید و پس از جدا کردن آن از درخت باید خشک شود.
این ماده منبع عالی از فیبر غیر محلول است و درخت آن در مناطق سودان، مراکز آفریقا و بخشهای غربی آفریقا به وفور یافت میشود.
این ماده در صنایع غذایی به عنوان امولسیون کننده و پخش کننده به کار میرود و در صنایع داروسازی از آن به عنوان تثبیت کننده برای داروهای غیر محلول استفاده میشود.
کیفیت و مقدار مواد مفید محصول که خواص صمغ عربی را تشکیل میدهند، براساس محل کشت درخت آن، شرایط آب و هوایی محیط، نوع خاک و سن درخت سنجیده میشود و تقاضای محصول در کشورهای تولید کننده و مصرف کننده رو به افزایش است.
آفریقا بزرگترین مرکز تولید کننده این محصول گیاهی است و به همین دلیل است که این محصول با نام صمغ سنگال شناخته میشود. کشور سودان بیشترین تولید جهانی را دارد که ماده اصلی و اولیه آن از درختی به نام Acacia به دست میآید.
دو گونه اصلی صمغ عربی وجود دارد که با نامهای Acacia Senegal و Acacia Seyal شناخته میشوند. گونه اول تولید و فراوانی بیشتری در بازار دارد و در کشور سودان کشت و تولید میشود.
از دیگر گونههای محصول که در بازار تجارت آن وجود دارند، Acacia Polyacanta و Combretum هستند.
این ماده محصولی خشک شده با رنگ سفید روشن یا نارنجی است که کیفیت و خواص صمغ عربی براساس شکل ظاهری درشت و گرد مانند و رنگ نارنجی شفاف سنجیده میشود. پس از شکستن دانههای درشت و خرد کردن آن به دانههای ریزتر، رنگ دانههای خرد شده روشنتر و شفافتر خواهد بود.
محصول باکیفیت باید به راحتی در آب محلول شود و قابلیت انحلال آن ۵۰ درصد است که پس از حل شدن آن، آب کمی خاصیت اسیدی پیدا میکند. در حقیقت، قیمت صمغ عربی براساس میزان درشت بودن، خوش رنگ بودن، اصیل بودن و میزان انحلال آن مشخص میشود.
درخت این محصول در مناطق خشک و گرمسیری آفریقا از سنگال گرفته تا موریتانی و از اریتره و اتیوپی گرفته تا مناطق شمالی آفریقا رشد میکند. به جز مناطق مختلف کشور آفریقا، درخت این محصول در عمان، پاکستان و هند نیز رشد میکند. به دلیل خواص صمغ عربی و کاربردهای زیاد این ماده در داروسازی و صنایع غذایی، کشورهای پیشرفته مانند استرالیا نیز سرمایه گذاری خوبی روی کشت و تولید آن دارند.
علاوه بر این، میتوان مناطق مصر، پورتو ریکو و ایسلند را نیز از دیگر محلهای رشد درخت صمغ عربی دانست.
کاربردهای بسیار زیادی برای این ماده گیاهی وجود دارد و استفاده از آن فقط در صنایع غذایی نیست. با این حال، به دلیل خواص صمغ عربی میتوان محل اصلی استفاده از آن را در مواد مختلف مصرفی و غذایی دانست.
این محصول گیاهی در صنعت به عنوان تثبیت کننده، غلیظ کننده و امولسین کننده استفاده میشود و از دیگر کاربردهای آن میتوان به صنایع سرامیک سازی، ساخت وسائل آرایشی، نساجی و لیتوگرافی اشاره کرد.
در صنایع غذایی، صمغ درخت Acacia یکی از اساسیترین مواد خوراکی در شیرینی پزی، پخت نان، تولید بستنی و نوشیدنیها است. نکته مهم در مورد این ماده قابلیت انحلال آن در آب سرد یا گرم است که غلظت انحلال آن تا ۵۰ درصد نیز میرسد.
به دلیل خواص صمغ عربی و PH مناسب آن که بین ۴.۵ تا ۵.۵ است، این ماده به عنوان یکی از باارزشترین مواد امولسین کننده شناخته میشود.
کاربرد بسیار زیادی برای صمغ درخت Acacia در شیرینی پزی وجود دارد و در ساخت شیرینی جات مختلف از آن استفاده میشود.
در صنایع لوازم آرایشی، این محصول به عنوان تثبیت کننده و نگه دارنده در کرمهای پوستی و محافظتی به کار گرفته میشود چرا که چسبناک بودن محصولات را به صورت معقول افزایش میدهد.
به دلیل خواص صمغ عربی کاربردهای زیادی برای آن وجود دارد و تنها به چند مورد از آنها اشاره شد و از دیگر موارد استفاده آن میتوان چسب سازی، جوهر سازی و صنایع رنگ را عنوان کرد.
سودان، چاد و نیجریه در حدود ۹۵ درصد از بازار تجارت جهانی را در دست دارند و محصول طبیعی را تولید میکنند. بازار تجارت صمغ عربی در سطح جهانی از گونههای مختلف این محصول تشکیل شده است که در بازار خرید و فروش میشوند.
میتوان گفت گونههای مختلف Acacia Senegal، Acacia Seyal، Acacia Polyancanta و گونه Combretum در بازار تجارت وجود دارند و روی هم رفته ۱۴۰ هزار تن از این محصولات در بازار جهانی خرید و فروش صمغ عربی وجود دارد. کیفیت محصول براساس میزان خواص صمغ عربی و مقدار مواد اصلی تشکیل دهنده آن مشخص میشوند.
به عقیده کارشناسان، این محصول گیاهی مادهای است که جایگزینی برای آن در صنایع مختلف وجود ندارد. هر چند در بعضی از صنایع استفاده از آن کمتر شده است اما هنوز هم نمیتوان این ماده را به طور کلی کنار گذاشت.
خواص صمغ عربی مهمترین نکته خرید آن است و تهیه محصول از فروشگاه معتبر، درجه کیفیت آن را تضمین میکند. فروشگاه تخصصی گیاهینه محصول باکیفیت و اصیل را با بهترین قیمت در اختیار مشتریان قرار میدهد. کارشناسان گیاهینه شما را از آخرین قیمتهای خرید محصول عمده مطلع خواهند کرد و تنها کافی است با یکی از روشهای ارتباطی با کارشناسان این فروشگاه تماس بگیرید.
علاوه بر این، آخرین بررسیها و پیشبینیهای قیمتی ادویه جات و انواع دانههای گیاهی در سایت اینترنتی گیاهینه وجود دارد و آخرین تغییرات تولید محصول و شرایط برداشت آن از طریق وب سایت در اختیار مشتریان قرار دارد.
منبع:
FAO
AJASSP : Utilization of Gum Arabic for Industries and Human Health